Leczenie zaburzeń wytrysku (ejakulacji)
Niekontrolowany wytrysk, czyli przyjemność, która zamienia się w problem
Zaburzenia wytrysku – jak je rozpoznać i skutecznie leczyć?
Zaburzenia ejakulacji to jedna z najczęstszych form dysfunkcji seksualnych u mężczyzn, które dotyczą nieprawidłowości w czasie, sile, kierunku lub obecności ejakulatu podczas aktywności seksualnej (np. stosunku lub masturbacji). Zaburzenia wytrysku mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty.
Zaburzenia wytrysku na ogół wpływają na jakość życia seksualnego, relacje partnerskie oraz płodność. Do najczęstszych rodzajów zaburzeń ejakulacji zaliczamy:
- wytrysk przedwczesny (ang. premature ejaculation - PE),
- wytrysk opóźniony,
- wytrysk wsteczny,
- anejakulacja / aspermia (brak zdolności do wytrysku),
- bolesny wytrysk
Dysfunkcje ejakulacji mogą mieć wiele źródeł:
- psychologiczne - lęk, stres, problemy w związku, depresja,
- medyczne - cukrzyca, stwardnienie rozsiane, uszkodzenia nerwów, zaburzenia hormonalne,
- leki - niektóre leki przeciwdepresyjne (np. SSRI, TCA), leki na nadciśnienie, leki na łagodny przerost gruczołu krokowego BPH (np. Tamsulozyna, Alfuzosyna, Doksazosyna),
- zabiegi chirurgiczne i urazy - operacje prostaty, pęcherza, jąder lub dróg nasiennych oraz urazy rdzenia kręgowego mogą wpływać na funkcję wytrysku,
- schorzenia - przedwczesny wytrysk może być pierwszym objawem schorzeń metabolicznych (np. cukrzyca) lub neurologicznych (np. choroby Parkinsona lub stwardnienia rozsianego), dlatego nie powinno się lekceważyć tego problemu
Na czym polegają poszczególne typy zaburzeń wytrysku?
(1) Przedwczesny wytrysk
Z przedwczesnym wytryskiem mamy do czynienia, gdy wytrysk następuje zbyt szybko – przed lub w trakcie aktywności seksualnej (zazwyczaj w mniej niż 1 minutę od momentu penetracji).
W przypadku tej dysfunkcji, mężczyzna ma znacznie ograniczoną kontrolę nad momentem wytrysku. Wytrysk przedwczesny może być wrodzony lub nabyty – badania pokazują, że u niektórych mężczyzn występują różnice w neuroprzekaźnictwie serotoniny lub wrodzona, nadmierna ilość zakończeń nerwowych w prąciu.
Statystycznie, jest to najczęstszy typ dysfunkcji ejakulacji, który dotyka znaczny odsetek mężczyzn (szacuje się, że nawet 30%). Przedwczesny wytrysk może być spowodowany zaburzeniami erekcji, lękiem, stresem, nadmierną wrażliwością i problemami neurologicznymi.
Niezależnie od przyczyn problemu, przedwczesny wytrysk powoduje najczęściej postępującą frustrację u mężczyzny i jego partnerki/-a.
(2) Opóźniony wytrysk
W przypadku tej dysfunkcji, ejakulacja (wytrysk) następuje później, niż chciałby tego mężczyzna lub nie następuje wcale.
Mężczyźni zmagający się z opóźnionym wytryskiem odczuwają na ogół duże zmęczenie fizyczne i psychiczne podczas aktywności seksualnej, a często mają również problem z osiągnięciem orgazmu.
Opóźniony wytrysk może być trwałym problemem, z którym mężczyzna boryka się od początku aktywności seksualnej. Może mieć również charakter schorzenia nabytego, które pojawiło się w pewnym momencie życia, mimo, że wcześniej nie było problemów z ejakulacją.
Opóźniony wytrysk może być ogólny lub sytuacyjny, co oznacza, że występuje tylko w określonych sytuacjach lub w przypadku kontaktu seksualnego z określoną partnerką / partnerem.
Przyczyny opóźnionego wytrysku mogą być fizyczne, psychologiczne lub mogą być skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków.
Opóźniona ejakulacja może być również skutkiem: nadużywania alkoholu, stosowania leków psychiatrycznych, przeciwdepresyjnych, przeciwdrgawkowych lub przeciwpsychotycznych (np. SSRI, TLPD, neuroleptyki), beta-blokerów, leków lub składników żywności i napojów, które przyspieszają utratę wody z organizmu lub obniżają podwyższone ciśnienie krwi.
(3) Wytrysk wsteczny
Z wytryskiem wstecznym mamy do czynienia wówczas, gdy nasienie trafia do pęcherza moczowego zamiast być wydalone przez cewkę moczową podczas ejakulacji.
Objawem wytrysku wstecznego jest zmniejszona ilość lub całkowity brak nasienia w momencie kulminacji seksualnej (kulminacja różni się od orgazmu, który jest skoncentrowany w mózgu i związany z ejakulacją).
Często bywa, że źródło tej choroby tkwi w uszkodzeniu mięśni szyi pęcherza (np. po przezcewkowej operacji prostaty) lub jako skutek uboczny przyjmowania niektórych leków.
(4) Anejakulacja (aspermia)
Anejakulacja to inaczej brak zdolności do wytrysku mimo podniecenia, a nawet orgazmu. Zdarza się, że u niektórych mężczyzn aspermii towarzyszy również brak orgazmu (tzw. aspermia / anejakulacja anorgazmiczna).
Aspermia może być całkowita (tj. występuje zawsze podczas stymulacji seksualnej) lub sytuacyjna (pojawia się tylko w określonych warunkach). Aspermia sytuacyjna jest zwykle spowodowana stresem i/lub problemami psychologicznymi związanymi z konkretnym partnerem / partnerką lub sytuacją.
Anejakulacja może być spowodowana urazami rdzenia kręgowego, cukrzycą, stwardnieniem rozsianym, może wynikać z przyjmowania niektórych leków lub mieć podłoże psychologiczne.
Aspermia jest również powikłaniem pojawiającym się u niektórych mężczyzn po operacji radykalnej prostatektomii (w trakcie zabiegu dochodzi do usunięcia prostaty i pęcherzyków nasiennych, które produkują większość płynu tworzącego nasienie).
Zdarza się, że aspermia jest mylona z azoospermią, niemniej są to 2 różne schorzenia
Aspermia to całkowity brak ejakulatu, a w azoospermii dochodzi do ejakulacji, natomiast w nasieniu nie ma plemników. Azoospermię wykrywa się wyłącznie dzięki badaniu nasienia.
Suchy orgazm może być spowodowany anejakulacją, wytryskiem wstecznym, wrodzonymi lub nabytymi wadami anatomicznymi lub efektem częstych wytrysków, a przez to brakiem odpowiedniej ilości ejakulatu w pęcherzykach nasiennych i gruczole krokowym.
(5) Bolesny wytrysk
Tego rodzaju dysfunkcja seksualna objawia się bólem lub pieczeniem w czasie ejakulacji. Dolegliwości te mogą być wynikiem infekcji, zapalenia prostaty lub urazu.
Dysfunkcje ejakulacji a męska płodność
Poza tym, że zaburzenia wytrysku na ogół mocno wpływają na satysfakcję z życia seksualnego, stanowią również istotny problem z perspektywy płodności mężczyzny.
Wytrysk wsteczny, anejakulacja (aspermia) oraz opóźniony wytrysk wpływają na możliwość zapłodnienia. Niemniej nie oznacza to, że mężczyzna zmagający się z zaburzeniami wytrysku nie ma szans na płodność.
Obecnie mamy wiele metod, które pozwalają nam leczyć tego rodzaju schorzenia, a także zabezpieczyć płodność, jeśli np. mężczyzna planuje rozpoczęcia leczenia onkologicznego (ma zaplanowaną operację prostatektomii, rozpocznie chemioterapię lub radioterapię).
W przypadku, gdy zawiodą kliniczne metody leczenia dysfunkcji ejakulacji, mamy możliwość pobrania nasienia (różne metody biopsji jądra / najądrza) oraz zabezpieczenia materiału (kriokonserwacja nasienia) lub wykorzystania go bezpośrednio do zapłodnienia pozaustrojowego (w drodze procedury in vitro).
W sytuacji, w której zmagasz się z jednym z opisanych tutaj zaburzeń ejakulacji, Twoim pierwszym krokiem powinna być wizyta w specjalistycznej klinice lub u androloga / urologa, który zajmuje się leczeniem tego rodzaju schorzeń
Na profesjonalnej wizycie, specjalista powinien przeprowadzić z Tobą szczegółowy wywiad (ogólnozdrowotny oraz związany z dotychczasowym przebiegiem aktywności seksualnej). Może to ujawnić, czy problem występował zawsze, czy może pojawił się w pewnym momencie życia.
Elementem procesu oceny dysfunkcji ejakulacji będą mogły być ponadto:
- badanie fizykalne narządów płciowych i jąder w celu wykrycia problemów anatomicznych,
- zlecenie badania nasienia,
- zlecenie badania moczu po ejakulacji (w przypadku aspermii lub wytrysku wstecznego),
- zlecenie wykonania określonych badań hormonalnych,
- wykonanie badania USG przezodbytniczego (TRUS) w celu wykrycia zaburzeń budowy prostaty i pęcherzyków nasiennych.
Sporadyczne epizody problemu z wytryskiem są powszechne i nie są powodem do natychmiastowego niepokoju.