Implanty zwieracza cewki moczowej
Nietrzymanie moczu – wstydliwy problem, który może pojawić się na każdym etapie Twojego życia
Nietrzymanie moczu (NTM) to - wstydliwy – ale często występujący problem, który dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Nietrzymanie moczu może być efektem upływu czasu i naturalnych procesów starzenia, ale bardzo często wynika również z innych powodów (np. po leczeniu operacyjnym innych chorób).
Prawidłowe funkcjonowanie dolnych dróg moczowych jest skomplikowanym procesem. W dużym uproszczeniu można przyjąć, że w największym stopniu za prawidłową czynność trzymania moczu odpowiada zwieracz zewnętrzny cewki moczowej, który można sobie wyobrazić jako pierścień mięśniowy otaczający cewkę moczową. Jeżeli dochodzi do jego bezpośredniego uszkodzenia lub uszkodzenia jego ukrwienia lub unerwienia najczęściej dochodzi do zaburzenia jego pracy i wystąpienia nietrzymania moczu.
W przypadku ciężkich postaci nietrzymania moczu, rozwiązaniem dającym najlepsze efekty jest leczenie operacyjne.
Wszczepienie sztucznego zwieracza cewki moczowej jest najlepszą metodą leczenia umiarkowanych i ciężkich postaci nietrzymania moczu u mężczyzn i kobiet.
dr n. med. Michał Skrzypczyk
Klinika MENVITA jest jednym z kilku ośrodków w Polsce, gdzie wykonuje się zabieg implantacji sztucznego zwieracza cewki moczowej, a specjalistą, który wykonuje tego rodzaju zabiegi w Polsce jest dr n. med. Michał Skrzypczyk - jeden z najbardziej doświadczonych ekspertów w Polsce z zakresu urologii rekonstrukcyjnej i czynnościowej.
Dr n. med. Michał Skrzypczyk jest oficjalnym szkoleniowcem (trenerem) na terenie Polski w zakresie operacji implantacji sztucznych zwieraczy cewki moczowej (u mężczyzn oraz u kobiet).
Zobacz jak działa sztuczny zwieracz cewki moczowej:
Czy sztuczny zwieracz cewki moczowej wszczepia się u kobiet?
Jak sama nazwa wskazuje sztuczny zwieracz ma imitować działanie naszego własnego zwieracza. Najważniejszą informacją jest to, że całe urządzenie znajduje się po wszczepieniu wewnątrz organizmu – to znaczy żaden element zwieracza nie wystaje na zewnętrz.
Sztuczny zwieracz cewki moczowej składa się z 3 części:
- mankietu, który zakładany jest dookoła cewki moczowej - gdy mankiet jest zamknięty (wypełniony płynem), mocz nie może przez niego przepływać, a gdy jest otwarty (niewypełniony płynem) - mocz może przez niego przepływać;
- mechanizmu kontrolnego nazywanego potocznie pompką – to najbardziej powierzchownie położony element, u mężczyzn jest wszczepiany podskórnie w obrębie moszny, a u kobiet pod skórę wargi sromowej większej. Takie położenie zapewnia łatwy dostęp do pompki. Jest to konieczne ponieważ przez naciśnięcie pompki dokonuje się otwarcia zwieracza co pozwala na oddanie moczu;
- balonu regulującego ciśnienie – to część systemu, która generuje ciśnienie, wszczepia się go obok pęcherza moczowego.
Implant działa poprzez uciskanie cewki moczowej, zapobiegając mimowolnemu wyciekowi moczu. Gdy pacjent/-ka chce oddać mocz, naciska pompkę, ten manewr powoduje przepływ płynu z mankietu w stronę balona. Opróżniony mankiet rozluźnia się i przestaje zamykać cewkę moczową umożliwiając oddanie moczu. Po około 45 sekundach zwieracz zamyka się samoczynnie.
Czyli jedyna Twoja aktywność polega na naciśnięciu pompki w celu otworzenia zwieracza i oddania moczu. Reszta dzieje się sama.
Czy sztuczny zwieracz cewki moczowej wszczepia się u kobiet?
Tak. Implanty zwieracza cewki moczowej są dostępne dla mężczyzn i kobiet. Jeśli chodzi o pompę sterującą, w przypadku mężczyzn wszczepia się ją w mosznę, a u kobiet podskórnie w obrębie wargi sromowej większej.
Czy długo trzeba czekać na zabieg wszczepienia implantu zwieracza cewki moczowej?
Termin operacji ustalisz bezpośrednio z Opiekunem Pacjenta. Zaproponujemy Ci możliwe terminy z minimum 1-miesięcznym wyprzedzeniem, a jeśli chcesz zaplanować operację w konkretnym miesiącu lub roku, wpiszemy Cię na listę operacyjną i skontaktujemy się 2 miesiące przed preferowaną datą, żeby zainicjować proces przygotowania Cię do operacji i przekazać instrukcje dotyczącą harmonogramu płatności ceny za zabieg.
Co się dzieje w dniu zaplanowanego zabiegu?
Spotykamy się w klinice o umówionej godzinie. Przyjdź w wygodnych, luźnych ubraniach/bieliźnie, które nie ograniczają Twoich ruchów (miej ze sobą komplet na przebranie, luźną piżamę i szczoteczkę do zębów).
Podstawowym warunkiem wykonania planowanego zabiegu jest pozostanie na czczo, czyli nieprzyjmowanie przez minimum 6 godzin pokarmów i gęstych płynów, kawy i herbaty. Dopuszcza się picie niewielkiej ilości wody, aby nie odczuwać pragnienia, do maksymalnie 2 godzin przed zabiegiem. Sugerujemy by ostatni posiłek był posiłkiem lekkostrawnym.
Na zabieg należy przynieść wyniki badań laboratoryjnych, zlecone przez lekarza wyniki konsultacji, ankiety i kwestionariusze, które przekazał Ci wcześniej Twój Opiekun Pacjenta.
Tuż przed samym zabiegiem odbędziesz 2 konsultacje – z urologiem-chirurgiem, który będzie wykonywać operację oraz konsultację anestezjologiczną. Zarówno Ty, jak i każdy z wymienionych lekarzy, złożycie podpisy na zgodzie na zabieg oraz znieczulenie.
Jak wygląda zabieg wszczepienia implantu zwieracza cewki moczowej?
U mężczyzn zwieracz wszczepia się przez cięcie na kroczu i drugie nieduże w podbrzuszu (możliwe jest wszczepienie zwieracza przez jedno cięcie wykonywane na granicy prącia i moszny).
U kobiet wykonuje się cięcie w podbrzuszu.
Zabieg trwa zwykle 1h -1,5h.
Po operacji zwieracz jest nieaktywny (dezaktywowany). Aktywacji dokonuje lekarz po upływie najczęściej 6 tygodni, podczas normalnej wizyty kontrolnej. Ta zwłoka jest konieczna, aby dokonały się procesy gojenia. To zapewni Ci możliwość prawidłowej i bezbolesnej obsługi zwieracza.
Ile trwa hospitalizacja po zabiegu?
Po zabiegu musisz zostać w klinice na okres maksymalnie 24 godzin. Bezpośrednio po zabiegu, pozostajesz pod opieką urologa-chirurga oraz anestezjologa lub pielęgniarki anestezjologicznej. Jesteś również podłączony do aparatury, która na bieżąco monitoruje Twoje parametry życiowe i ocenia, czy organizm wrócił już do stabilności po operacji i zakończeniu działania znieczulenia. W klinice, pozostajesz na noc pod opieką pielęgniarki operacyjnej oraz nadzorem lekarskim.
Po operacji, planowo w pierwszej dobie, pielęgniarka może usunąć Ci cewnik z pęcherza i wówczas możesz oddać mocz. Jeżeli wszystko przebiega prawidłowo, możesz zostać wypisany do domu.
Podczas wypisu z kliniki, otrzymasz szczegółowe instrukcje dotyczące nakazów i zakazów w okresie rekonwalescencji wraz ze wskazaniem terminów wizyt kontrolnych.
Kiedy zgłaszać się na wizyty kontrolne?
W trakcie planowania terminu operacji, Opiekun Pacjenta poprosi Cię o pozostanie przez 5-7 dni w Warszawie, żeby zagwarantować, że będziesz zgłaszać się do kliniki na obowiązkowe wizyty kontrolne. Jeśli jesteś spoza Warszawy / woj. Mazowieckiego, Opiekun Pacjenta może wskazać Ci hotele i apartamenty na krótkoterminowy wynajem w pobliżu kliniki, które możesz zarezerwować na okres pooperacyjny.
Na wizytę kontrolną zgłaszasz się co najmniej 1 raz w ciągu 5-7 dni od dnia wykonania zabiegu (na wizycie kontrolnej, lekarz da Ci “zielone światło” na powrót do domu, jeśli jesteś spoza okolic Warszawy lub mieszkasz zagranicą).
Na kolejną wizytę kontrolną (stacjonarnie) należy zgłosić się po upływie 6 tygodni od zabiegu. W trakcie tej wizyty, lekarz nauczy Cię w jaki sposób należy używać implantu i przekaże Ci praktyczne wskazówki.
Czy po zabiegu otrzymuję paszport implantu zwieracza cewki moczowej?
Tak, w profesjonalnej klinice, po zabiegu wszczepienia implantu otrzymasz dokument (paszport) potwierdzający wszystkie parametry i dane implantu, które potwierdzają również jego oryginalne pochodzenie i certyfikację.
Pamiętaj - paszport warto mieć ze sobą, jeśli wyjeżdżasz zagranicę na wypadek hospitalizacji lub konieczności dokonania ingerencji chirurgicznej. Lekarze w szpitalu/klinice powinni wiedzieć, że masz wszczepiony implant zwieracza cewki moczowej. Powinieneś ich o tym poinformować osobiście lub ktoś z Twoich bliskich.
Czy sztucznego zwieracza cewki moczowej można używać od razu po zabiegu?
Tuż po zabiegu, system musi pozostać nieaktywny (wyłączony) przez 6 tygodni, a przez ten czas, Ty jako pacjent będziesz nadal odczuwać objawy nietrzymania moczu o różnym nasileniu.
Okres 6 tygodni po zabiegu jest potrzebny na rekonwalescencję i zagojenie się rany pooperacyjnej. Po tym czasie, powinieneś zgłosić się na wizytę kontrolną w celu uruchomienia urządzenia i nauki jego obsługi. Dopiero po tym okresie, problemy z nietrzymaniem moczu powinny zostać całkowicie wyeliminowane.
W przypadku nieprawidłowej obsługi pompy, może dojść do uszkodzenia skóry moszny i wypadnięcia pompy, dlatego nauka używania implantu jest bardzo ważna.
Czy problem nietrzymania moczu zostaje wyeliminowany od razu po operacji?
Po operacji, przejściowo, może pojawić się zatrzymanie moczu wymagające instalacji cewnika do pęcherza moczowego na 3-7 dni lub wytworzenia cystostomii. Zazwyczaj po upływie ok. 2 tygodni, pacjent ostatecznie rozpoczyna oddawanie moczu samodzielnie i wówczas mogą pojawić się też objawy nietrzymania moczu, które ustąpią po opanowaniu przez pacjenta sposobu posługiwania się implantem.
Nauka obsługi implantu odbywa się po upływie min. 6 tygodni od zabiegu. Od tego momentu, Pacjent nie powinien mieć już żadnych dolegliwości związanych z nietrzymaniem moczu.
Kiedy mogę wrócić do normalnej aktywności fizycznej i seksualnej?
Możesz wrócić do wykonywania większości swoich normalnych zajęć dzień po operacji. Musisz jednak odczekać 6 - 8 tygodni, zanim podejmiesz jakąkolwiek wysiłkową aktywność, która obejmuje m.in. uprawianie sportu (w tym okresie polecamy szachy), dźwiganie ciężkich przedmiotów, pływanie, etc.
Twój lekarz poinformuje Cię również, kiedy możesz wznowić aktywność seksualną.
Czy po operacji trzeba w jakiś szczególny sposób dbać o genitalia?
Tak, przez pierwszy tydzień po operacji wskazane jest, abyś nosił ciasną bieliznę (suspensorium). Celem takiego działania jest zmniejszenie obrzęku operowanej okolicy oraz zmniejszenie ryzyka jego nasilenia się w okresie rekonwalescencji.
Czy są jakiekolwiek przeciwskazania do zabiegu?
Tak, główne przeciwskazania to: (i) zakażenie układu moczowego; (ii) zakażenia skóry o obrębie zabiegu chirurgicznego; (iii) niekontrolowane nadciśnienie tętnicze.
Przed zakwalifikowaniem Cię do zabiegu konieczne jest również wykluczenie zwężenia cewki moczowej. Można to zrobić wykonując uretrocystoskopię giętką.
Czy planowany zabieg może zostać odwołany przez klinikę i dlaczego?
Tak, możemy odwołać Twój zabieg, jeśli np.: (i) wyniki Twoich badań moczu wskażą na czynną infekcję układu moczowo-płciowego lub skóry (w rejonie zabiegu chirurgicznego); (ii) nie zastosujesz się do wytycznych znieczulenia ogólnego i zakazu jedzenia/picia we wskazanym czasie tuż przed zabiegiem (ryzyko zachłyśnięcia w trakcie znieczulenia); (iii) stawisz się na zabieg w stanie wskazującym na ogólną infekcję organizmu (kaszel, gorączka).
Czy sztuczny zwieracz cewki moczowej może się zepsuć / ulec uszkodzeniu?
Tak, jest to urządzenie, więc może dojść do awarii. Nieprawidłowa praca lub uszkodzenie sztucznego zwieracza cewki moczowej może nastąpić w dowolnym czasie od momentu jego aktywacji.
Jeśli już wystąpią, to najczęstsze rodzaje nieprawidłowości w działaniu implantu dotyczą uszkodzenia mankietu w mechanizmie przetarcia oraz nieprawidłowej pracy pompy.
Czy zwieracz może wymagać usunięcia lub wymiany?
W przypadku stwierdzenia zakażenia jednego z elementów zwieracza konieczne jest usunięcie całego zwieracza. W przypadku nieprawidłowego działania poszczególnych elementów zwieracza, cały zwieracz ulega wymianie. Ponowne wszczepienie możliwe jest nie wcześniej, niż po upływie 6 miesięcy od daty usunięcia poprzedniego implantu.