Mikrochirurgiczna denerwacja jądra
Denerwacja jądra w leczeniu przewlekłego bólu jądra - kiedy warto, jak działa, czego się spodziewać?
Denerwacja jądra jest małoinwazyjnym zabiegiem mikrochirurgicznym stosowanym w przypadku nieskutecznego leczenia przyczynowego i zachowawczego przewlekłego bólu jądra.
Zabieg ten jest wskazany u mężczyzn:
- mających przewlekły ból jądra trwający dłużej niż 3–6 miesięcy,
- odczuwających ból o charakterze ciągłym lub nawracającym, nieustępujący po lekach przeciwbólowych,
- u których stwierdzono brak odczuwalnej poprawy po leczeniu farmakologicznym, fizjoterapii, konsultacji psychologicznej,
- u których wykluczono inne przyczyny - np. urazy, infekcje, przepuklina, żylaki powrózka nasiennego, nowotwór jądra, zapalenie najądrza, skręt jądra, torbiel jądra/najądrza, wodniak jądra - będące przeciwskazaniem do denerwacji jądra;
- uzyskano poprawę dolegliwości w teście z blokadą powrózka nasiennego.
Zespół przewlekłego bólu jądra
może mieć wiele źródeł - czasem jest to także powikłanie po zabiegu wazektomii. Może być również tak, że ból w mosznie jest odzwierciedleniem procesu chorobowego w innym miejscu w ciele (np. zwyrodnienie kręgosłupa, przepukliny krążków międzykręgowych, ból biodra lub pleców).
U części pacjentów przyczyna pozostaje jednak idiopatyczna (prawie 25% wszystkich bólów jąder nie ma znanej przyczyny) – wówczas denerwacja może być jedyną alternatywną opcją terapeutyczną ratującą jądro przed jego usunięciem (orchidektomią).
Denerwacja jądra to szansa na zachowanie jądra i uniknięcie orchidektomii, czyli całkowitego usunięcia jądra.
Objawy przewlekłego zapalenia jądra
Ból w przewlekłym zapaleniu jądra może pojawić się nagle lub nasilać wraz z upływem czasu. Ból może również pojawiać się i znikać od czasu do czasu.
Objawy bólowe mogą nasilać się podczas stosunku lub innych czynności fizycznych. Inne, powiązane z tą chorobą objawy, które mogą towarzyszyć bólowi to m.in. gorączka, nudności lub wymioty, obrzęk lub zaczerwienienie moszny i jąder, ból podczas ejakulacji, pieczenie lub ból podczas oddawania moczu, pojawiająca się wydzielina oraz krew w moczu i/lub nasieniu.
Operacja polega na przecięciu wszystkich struktur powrózka nasiennego z wyjątkiem tętnicy jądrowej (oraz - o ile to możliwe - także tętnicy nasieniowodowej i tętnicy mięśnia dźwigacza jądra), naczyń limfatycznych powrózka nasiennego, a także – jeśli pacjent chce zachować płodność – nasieniowodu.
Jak jest przeprowadzany zabieg?
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym z użyciem specjalistycznego mikroskopu chirurgicznego.
Cała procedura trwa zwykle 30–60 minut i jest najczęściej jednostronna (ale może być wykonywana również obustronnie).
Zazwyczaj zabieg przeprowadza się w trybie ambulatoryjnym, co oznacza, że - w przypadku braku medycznych przeciwskazań - po kilku godzinach będziesz mógł wrócić pod opieką towarzyszącej Ci osoby.
Jaka jest skuteczność denerwacji jądra w leczeniu przewlekłego bólu jądra?
Zabieg denerwacji jądra nie zawsze jest skuteczny i niewielki odsetek pacjentów może nadal odczuwać ból, który będzie wymagać usunięcia jądra (orchidektomii). Ale nawet orchidektomia nie gwarantuje pozbycia się bólu, gdyż mogą powstać bóle fantomowe (ból jądra mimo jego braku).
Kiedy przestanę odczuwać ból jądra po zabiegu denerwacji?
Ostateczny efekt ocenia się po około 3–6 miesiącach od zabiegu.
Czy po zabiegu będę mieć jądra mniej wrażliwe na dotyk?
Ponieważ denerwacja obejmuje pewne włókna czuciowe, część wrażeń dotykowych może ulec zmianie. Wówczas typowe efekty to zmniejszona wrażliwość na lekkie bodźce (dotyk, ucisk) oraz możliwa zmiana percepcji bólu i temperatury w obszarze jądra.
Czy mikrochirurgiczna denerwacja jądra może wpłynąć na moje libido albo erekcję?
Nie, mikrochirurgiczna denerwacja jądra nie wpływa na libido ani na zdolność do osiągnięcia wzwodu.
Eliminacja przewlekłego bólu wskutek zabiegu może na pewno przyczynić się do poprawy komfortu życia seksualnego.
Czy po zabiegu denerwacji jądra zachowam płodność?
Tak. Zabieg nie narusza nasieniowodu ani nie wpływa na spermatogenezę.
Jeśli przed zabiegiem miałeś zdiagnozowane problemy z płodnością, zabieg nie poprawi funkcji płciowej (ale też jej nie pogorszy).
W dotychczasowych badaniach klinicznych nie odnotowano spadku płodności po prawidłowo przeprowadzonej denerwacji jądra/jąder.
Ale jeśli zakończyłeś plany rodzinne i zgadzasz się na wazektomię, to w czasie zabiegu mikrochirurgicznej denerwacji zostanie także podwiązany nasieniowód. Nasieniowód drugiego jądra może pozostać tak jak jest (zachowasz płodność) lub może być podwiązany jak w wazektomii (pełna sterylizacja i dalsze postępowanie jak w zabiegu wazektomii).
Jakie są alternatywne metody leczenia przewlekłego bólu jądra?
W każdym przypadku powinno się stosować leczenie przyczynowe, dlatego tak ważna jest dokładne i szczegółowa diagnostyka przyczyn bólu jądra lub moszny. Diagnostyka różnicowa przewlekłego bólu jądra obejmuje: zaparcia, wodniak jądra, żylaki powrózka nasiennego, zapalenie najądrza, guz jądra, okresowy skręt jądra, przepuklinę pachwinową, tętniaka aorty lub tętnicy biodrowej wspólnej, uraz, bóle mięśni dna miednicy, ból rzutowany pachwiny, biodra, kręgosłupa lub dna miednicy i przyczyny psychogenne.
Przewlekły idiopatyczny ból jądra to diagnoza z wykluczenia, a diagnozę należy postawić dopiero wykluczeniu wszystkich powyższych.
W przypadku idiopatycznego bólu jądra alternatywą jest leczenie farmakologiczne przeciwbólowe zgodnie z wytycznymi w tym zakresie. Farmakoterapia powinna być rozważana jako leczenie pierwszego rzutu, ponieważ jest najmniej inwazyjną opcją.
Poza tym stosuje się fizjoterapię dna miednicy, akupunkturę i wsparcie psychologiczne.
Jakie są ryzyka związane z zabiegiem denerwacji jądra?
W związku ze specyfiką zabiegu, mimo staranności chirurga, z zabiegiem tym wiążą się pewne potencjalne ryzyka powikłań. Oprócz typowych dla samego faktu operacji (krwiak, infekcja, przedłużone gojenie, itd.) to są też specyficzne dla mikrochirurgicznej denerwacji jak uszkodzenie jądra, utrata części lub całości funkcji jądra czy wodniak jądra, ale na szczęście zdarzają się one bardzo rzadko.
Kiedy mogę wrócić do aktywności fizycznej i seksualnej?
Okres rekonwalescencji po denerwacji mikrochirurgicznej jądra trwa średnio od 2 do 6 tygodni. Po tym czasie powinieneś móc wrócić do normalnej aktywności sportowej czy aktywności seksualnej.