Rewazektomia
Przywrócenie płodności z (mikro)chirurgiczną precyzją
Rewazektomia jest zaawansowanym zabiegiem mikrochirurgicznym, którego celem jest przywrócenie (odtworzenie) ciągłości nasieniowodów, która została przerwana na skutek wcześniejszego zabiegu wazektomii.
Rewazektomia jest czasami przeprowadzana w ramach leczenia przewlekłego bólu jądra po wazektomii.
Zdarza się również, że jedna z osób nie zgadza się na poczęcie dziecka w drodze inseminacji lub procedury in vitro (IVF), więc mężczyzna - który miał wcześniej wazektomię - podejmuje decyzje o poddaniu się rewazektomii.
Najnowocześniejszą techniką jego wykonania jest technika mikrochirurgiczna.
Jest to aktualnie tzw. złoty standard wykonywania rewazektomii.
Operacja odwrócenia wazektomii z użyciem mikroskopu chirurgicznego pozwala na maksymalną redukcję ryzyka wtórnej niedrożności nasieniowodu. Efektem skutecznej rewazektomii jest odzyskanie zdolności do naturalnego poczęcia dziecka, czyli doprowadzenie do stanu, w którym plemniki są z powrotem obecne w nasieniu.
Skuteczna rewazektomia = poczęcie dziecka?
Skuteczne odwrócenie skutków wazektomii nie jest równoznaczne z gwarancją poczęcia dziecka, ponieważ jest to zależne od wielu różnych czynników związanych z płodnością pacjenta (np. wiek, choroby współistniejące, tryb życia, nałogi i inne czynniki mogą znacząco wpływać na ilość zdrowych plemników, które możesz produkować).
Rewazektomia może być skuteczna (= potwierdzono obecność plemników w ejakulacie), ale jakość nasienia może być zbyt słaba do szybkiego i skutecznego zajścia w ciążę. Wówczas postępowanie terapeutyczne jest takie samo jak z mężczyzną starającym się o potomstwo, ale mającym obniżone parametry nasienia.
W staraniu o dziecko, nie bez znaczenia jest również ocena płodności partnerki.
Na ogół decyzja o poddaniu się rewazektomii wynika ze zmiany sytuacji życiowej / rodzinnej mężczyzny, na skutek której para chce mieć dziecko w dotychczasowym lub nowym związku.
Na to, czy odwrócenie wazektomii zakończy się ostatecznie zajściem partnerki w ciążę wpływa wiele czynników, a w szczególności:
- czas, który upłynął od zabiegu wazektomii, czyli skuteczne przywrócenie drożności nasieniowodów;
- wiek partnera,
- doświadczenie urologa / androloga w tego rodzaju zabiegach,
- istnienie jakichkolwiek problemów z płodnością mężczyzny w czasie poprzedzającym zabieg wazektomii;
- stan zdrowia i płodności partnerki.
W tabeli obok znajduje się szacowana skuteczność rewazektomii w zależności od czasu, jaki minął od zabiegu wazektomii.
Zabieg rewazektomii i główne techniki stosowane w przywracaniu płodności
Rewazektomia polega na ponownym zespoleniu przeciętych końców nasieniowodów przy użyciu mikroskopu. Odtworzenie ciągłości dróg nasiennych wykonuje się albo poprzez połączenie końców nasieniowodów (wazowazostomia) lub poprzez połączenie nasieniowodu bezpośrednio z najądrzem (wazoepidydymostomia).
Wazoepidydymostomia jest bardziej skomplikowana i mniej skuteczna niż wazowazostomia i jest zazwyczaj stosowana, jeśli wazowazostomia nie może zostać wykonana lub jest mało prawdopodobne, że zadziała.
Nie da się określić z góry, która procedura zostanie wykonana. W większości przypadków, chirurg decyduje o tym już w trakcie operacji. Czasami potrzebna jest kombinacja dwóch technik mikrochirurgicznych.
Dlatego ważne jest, żebyś wybrał ośrodek andrologiczny / urologiczny, który oferuje takie zabiegi oraz specjalistę, który doskonale wytłumaczy Ci przebieg zabiegu oraz obydwie techniki.
Bankowanie nasienia w przypadku niepowodzenia rewazektomii
Chociaż zazwyczaj nie jest to wymagane ani zalecane, możesz zdecydować się na zbankowanie nasienia, jeśli odwrócenie wazektomii nie okaże się skuteczne.
W teorii, nasienie może zostać pobrane bezpośrednio z jądra lub najądrza w momencie operacji odwrócenia lub w późniejszym terminie. Niemniej, w praktyce, nie wykonuje się tej procedury, ponieważ może być ona po prostu niepotrzebna (uda Wam się zajść w ciążę jakiś czas po zabiegu).
Jeśli jednak nie będziesz mógł począć dziecka w sposób naturalny, możesz skorzystać z możliwości zapłodnienia w ramach procedury in vitro (IVF), w której zostanie wykorzystane zbankowane nasienie.
Czy rewazektomia to skomplikowany zabieg?
Odwrócenie wazektomii jest znacznie trudniejsze niż wazektomia i powinno być wykonane za pomocą specjalnego mikroskopu chirurgicznego, który pozwala na odpowiednie powiększenie pola zabiegowego (dzięki mikroskopowi, chirurg może widzieć nasieniowody nawet w 40-krotnym powiększeniu).
Ten rodzaj operacji wymaga specjalistycznych umiejętności i wiedzy. W Polsce nadal jest niewielu urologów / andrologów, którzy wykonują zabieg rewazektomii.
Z naszego doświadczenia widzimy, że dopiero podczas zabiegu rewazektomii widać, że wazektomia została wykonana nieprawidłowo (np. lekarz zostawił bardzo krótkie odcinki nasieniowodów, co automatycznie utrudnia sam zabieg rewazektomii, ale obniża też szanse na jej powodzenie).
Czy są jakiekolwiek przeciwskazania do zabiegu?
Tak, przeciwskazania do zabiegu obejmują m.in.:
- zakażenia układu moczowo-płciowego;
- zakażenia skóry występujące w obrębie zabiegu chirurgicznego;
- stany zapalne moszny, jąder, najądrzy i prostaty;
- atrofia jądra lub brak jądra.
Co muszę zrobić, jeśli zdecyduję się na rewazektomię?
Pierwszym i najważniejszym krokiem jest znalezienie specjalistycznej kliniki oraz lekarza androloga / urologa, który ma doświadczenie w tego rodzaju zabiegach. W Polsce jest ich tylko kilku, więc nietrudno ich znaleźć lub zapytać o takie swojego lekarza urologa.
W naszej klinice, zabiegi rewazektomii wykonuje wyłącznie dr n.med. Piotr Świniarski.
W trakcie konsultacji:
- warto, abyś miał ze sobą dokumentację z zabiegu wazektomii (możesz o nią poprosić w dowolnym czasie placówkę, w której wykonywałeś zabieg); jeśli nie będziesz mieć dokumentacji, lekarz na pewno zapyta Cię o zabieg (kiedy wykonana, metoda, czy były powikłania),
- warto, żebyś miał wcześniejsze badania nasienia,
- oceni Twój stan ogólny (choroby współistniejące),
- zbada mosznę i jądra (palpacyjnie, czasem USG),
- zapyta o sytuację partnerską / rodzinną oraz Twoje plany związane z potomstwem;
- opowie Ci o zabiegu i wyjaśni realne szanse jego powodzenia.
Jeśli zostaniesz pozytywnie zakwalifikowany na zabieg, zespół rejestracji medycznej naszej kliniki przekaże Ci listę badań do wykonania oraz informacje przygotowujące do zabiegu.
Kontakt z Tobą przejmie nasz Opiekun Pacjenta, który udzieli Ci wszelkich informacji o dalszych działaniach i przygotuje Cię do zabiegu.
Ile trwa zabieg?
Rewazektomia jest bardzo precyzyjnym zabiegiem i wymaga dużej dokładności, precyzji i skupienia od chirurga. Zabieg trwa przeciętnie od 2,5 do 4 godzin. Czasem może potrwać 5 godzin.
Im trudniejszy i wymagający zabieg (na ogół wynika to z dłuższego czasu, który upłynął od wazektomii), tym dłuższy czas jego wykonania.
W przypadku skomplikowanych zabiegów, doświadczony chirurg stosuje różne techniki, żeby tylko przywrócić drożność nasieniowodów.
Czy po rewazektomii muszę zostać w klinice?
Co do zasady, rewazektomia nie wymaga pobytu w klinice dłużej niż 3-4 godziny po zabiegu. Jeśli będziesz się dobrze czuć, samodzielnie poruszać, normalnie jeść i pić i nie będziesz odczuwać żadnego dyskomfortu w obrębie narządów płciowych, lekarz może wypisać Cię z kliniki tego samego dnia.
Powinna Ci towarzyszyć druga osoba, ponieważ bez jej obecności nie zostaniesz wypisany (na wzgląd bezpieczeństwa i zdrowia, pacjent po znieczuleniu ogólnym nie powinien wracać do domu samodzielnie). Tego dnia, nie wolno Ci też prowadzić żadnego pojazdu.
Pozostanie w klinice może być uzasadnione, jeśli lekarz stwierdzi, że jeszcze powinieneś zostać pod nadzorem personelu medycznego (kilka godzin dłużej lub do następnego dnia).
Czy przed zabiegiem muszę jakoś szczególnie przygotować swoje okolice intymne?
Tak. Na 3-4 dni przed zabiegiem powinieneś ogolić włosy łonowe (na prąciu, mosznie i na spojeniu łonowym). Otrzymasz odpowiednią instrukcję w tym zakresie od Opiekuna Pacjenta.
W dniu zabiegu, powinieneś wyłącznie dokładnie umyć swoje genitalia.
Jak i kiedy sprawdzić, czy nasieniowody są już drożne i w moim nasieniu są plemniki?
Kontrolne badania nasienia można wykonać już 4-6 tygodni po rewazektomii, po wygojeniu rany na mosznie i minimum kilku ejakulacjach.
Powrót plemników do ejakulatu może zająć od 1 miesiąca do 1 roku.
Bądź świadomy, że obecność plemników w nasieniu może zmieniać się w czasie i zależy od wielu czynników - nie tylko od skutecznego przywrócenia drożności nasieniowodów.
Czy po zabiegu będę mieć jakiekolwiek dolegliwości bólowe w okolicy narządów intymnych?
Opuchlizna i obrzęk po rewazektomii są normalnym zjawiskiem, ale jeżeli wystąpi intensywne krwawienie, gorączka, silny ból lub inne niepokojące objawy - powinieneś niezwłocznie skontaktować się ze swoim lekarzem (w klinice Menvita zawsze otrzymasz bezpośredni numer do chirurga, który wykonywał rewazektomię).
Kiedy mogę wrócić do aktywności seksualnej po zabiegu?
Po 3-4 tygodniach od rewazektomii możesz wrócić do normalnej aktywności seksualnej. Na wizycie kontrolnej, dostaniesz “zielone światło” od swojego androloga / urologa, który przeprowadził zabieg. Jest to uzależnione od postępu rekonwalescencji.
Czy można powtórzyć rewazektomię, jeśli pierwszy zabieg się nie uda?
W teorii tak, niemniej w praktyce zdarza się to bardzo rzadko. Takiego rodzaju decyzję podejmuje głównie lekarz na bazie oceny pierwszego zabiegu i stanu narządów rozrodczych mężczyzny. Bywa, że powtórzenie rewazektomii nie ma już sensu.
Alternatywą wówczas jest pobranie plemników z jądra (biopsja) do procedury inseminacji lub in vitro (IVF).
Czy rewazektomia wpływa na poziom libido lub jakość erekcji?
Nie. Zabieg dotyczy wyłącznie nasieniowodów - nie wpływa na hormony, libido ani funkcje seksualne.
Czy rewazektomia może się nie udać?
Tak. Próba przywrócenia drożności nasieniowodów może zakończyć się niepowodzeniem w szczególności, gdy:
- doszło do zarośnięcia tkanek nasieniowodu,
- w Twoim organiźmie zostały zidentyfikowane przeciwciała przeciwplemnikowe,
- w najądrzu wystąpił proces włóknienia.
W takich przypadkach, rozważamy alternatywy, czyli biopsję jądra (pobranie plemników) i procedury inseminacji oraz / lub in vitro (IVF).
Czy rewazektomia jest refundowana przez NFZ?
Nie. W Polsce nie jest to zabieg refundowany.