Diagnoza transpłciowości
Kompleksowe wsparcie psychologiczne i seksuologiczne w procesie tranzycji
Transpłciowość (transgender) nie jest chorobą ani zaburzeniem – jest częścią zróżnicowanej tożsamości człowieka. Transpłciowość to pojęcie opisujące wszelkie formy niezgodności między płcią przypisaną i tożsamością płciową bez względu na treść wykształconej identyfikacji. Jest to więc stan, w którym płeć odczuwana nie jest zgodna z płcią przypisaną przy urodzeniu.
Transpłciowość nie jest chorobą ani zaburzeniem.
W ICD-11 pojawiło się określenie niezgodności płci zamiast dysforii płciowej czy zaburzeń identyfikacji/tożsamości płciowej. Niezgodność płci jest terminem neutralnym, zakładającym niezgodność płci nadanej przy urodzeniu z płcią odczuwaną niezależnie od odczuwanego cierpienia bądź jego braku. Dodatkowo, niezgodność płci została przeniesiona z rozdziału o zaburzeniach psychicznych do nowego rozdziału dotyczącego zdrowia seksualnego, co oznacza, że transpłciowość nie jest już uważana za zaburzenia psychiczne i nie może być tak traktowana.
Niezgodność płci nie została całkowicie wyeliminowana z ICD-11, ponieważ w wielu krajach dostęp do świadczeń zdrowotnych zależy od diagnozy kwalifikującej.
Na czym polega diagnostyka transpłciowości?
Diagnostyka tożsamości płciowej to proces, którego celem jest:
- potwierdzenie niezgodności płci uwzględniając aktualnie obowiązujące kryteria diagnostyczne,
- wykluczenie innych przyczyn niezgodności płciowej (np. niektórych zaburzeń psychicznych),
- przeprowadzenie diagnostyki psychologicznej przy użyciu wymaganych kwestonariuszy psychologicznych (testy wykonywane są na platformie online)
- wystawienie opinii psychologiczno-seksuologicznej niezbędnej do:
- rozpoczęcia zastępczej terapii hormonalnej (HRT),
- przeprowadzenia sądowego uzgodnienia płci zgodnie z obowiązującą w Polsce procedurą.
Diagnostyka transpłciowości jest procesem afirmującym, a nie oceniającym.
Jego celem jest wsparcie, a nie "weryfikacja prawdziwości" tożsamości płciowej deklarowanej przez daną osobę.
W klinice MENVITA oferujemy profesjonalne, inkluzywne i empatyczne wsparcie psychologiczne oraz seksuologiczne dla osób przechodzących proces tranzycji płciowej
Nasi specjaliści udzielają wsparcia zarówno w zakresie diagnostyki tożsamości płci, jak i opiniowania na potrzeby formalnego procesu uzgodnienia płci oraz zastępczej terapii hormonalnej dla osób transpłciowych i niebinarnych.
Opiniujemy osoby dorosłe - również osoby w spektrum autyzmu, czy zaburzeniami osobowości borderline.
Kto może przeprowadzić diagnostykę transpłciowości i wystawić opinię końcową?
W naszej klinice diagnostyka prowadzona jest wyłącznie przez wykwalifikowanych specjalistów:
- psychologa / psycholożkę kliniczną,
- certyfikowanego seksuologa / seksuolożkę klinicznego.
Nasi specjaliści posiadają aktualną wiedzę w zakresie transpłciowości, standardów WPATH, zaleceń EPATH, PTS a także obowiązujących w Polsce przepisów w zakresie uzgadniania płci.
Jak przebiega proces diagnozy transpłciowości w klinice MENVITA?
Diagnostyka transpłciowości jest procesem trwającym przeciętnie 1-2 miesiące (w zależności od harmonogramu spotkań) i możemy go podzielić na 3 główne etapy:
ETAP I - konsultacja wstępna (zapoznawcza / inicjująca proces)
W trakcie pierwszego spotkania ze specjalistą, będziecie rozmawiać o Twojej tożsamości płciowej, doświadczeniach, samopoczuciu i potrzebach.
Specjalista powinien dowiedzieć się jaki jest cel procesu diagnostycznego, tj. czy potrzebujesz opinii na potrzeby prawne, sądowe, do rozpoczęcia terapii hormonalnej
W trakcie pierwszego spotkania, otrzymasz szczegółowe wyjaśnienia dotyczące przebiegu procesu, a specjalista odpowie Ci na wszelkie pytania.
ETAP II - diagnoza psychologiczno-seksuologiczna
Etap ten obejmuje wszystkie kolejne konsultacje z psychologiem / seksuologiem, w trakcie których specjalista przeprowadzi z Tobą obszerny wywiad życiowy, w trakcie którego opowiesz:
- jak dochodziło do odkrywania Twojej tożsamości płciowej,
- jak przebiegał Twój rozwój psychoseksualny,
- jakie masz plany dotyczące tranzycji,
- jak aktualnie funkcjonujesz na co dzień.
Ten etap najczęściej obejmuje również wykonanie dodatkowych testów psychologicznych, które na ogół są bardzo pomocne do przygotowania formalnej opinii końcowej, a często są wartością informacyjną dla osoby w procesie tranzycji.
Proces opiniowania jest procesem transparentnym, w związku z czym – na każdym etapie diagnostycznym – informujemy Cię o podejmowanych działaniach oraz ich celu.
ETAP III – wystawienie opinii końcowej
Po zakończeniu procesu otrzymujesz opinię psychologiczno-seksuologiczną, która jest formalnym dokumentem, którym możesz się posługiwać na cele formalno-prawne (np. w ramach procesu sądowego, w kontaktach z organami państwa, do szkoły/na studia, w procesach diagnostyczko-medycznych, etc.).
Opinię otrzymasz na ostatniej wizycie, jeśli odbywa się stacjonarnie. Jeśli ostatnia konsultacja ze specjalistą jest w formule on-line, opinię podpisaną przez specjalistę (3 egzemplarze), wyślemy Ci na wskazany adres pocztą lub kurierem.
Pracujemy w modelu współdecydowania
W naszej klinice możesz liczyć na współpracę z profesjonalistami wykazującymi zrozumienie i empatię.
Niezależnie od tego, gdzie jesteś w swojej podróży życiowej – chcesz rozpocząć tranzycję, kontynuować ją lub dopiero eksplorujesz siebie – możesz liczyć na nasze wsparcie.
Na pierwszą konsultację nie musisz przychodzić „gotow(x)"
Diagnoza transpłciowości to proces, a nie egzamin. Możesz zastanowić się wcześniej, jak opisał(x)byś swoją tożsamość płciową i oczekiwania. Warto przygotować listę pytań lub wątpliwości – specjalista jest również po to, żeby Ci na nie odpowiedzieć.
Jeśli czujesz duży stres i dyskomfort emocjonalny przed pierwszą wizytą, możesz przyjść z osobą wspierającą.
Czy do rozpoczęcia diagnostyki transpłciowości muszę mieć skierowanie do psychologa/seksuologa?
Nie. Możesz umówić się samodzielnie – bez żadnych formalności.
Ile spotkań należy przeprowadzić, aby otrzymać opinię psychologa/seksuologa o transpłciowości?
Zwykle są to 5-7 spotkań ze specjalistą (w to wlicza się pierwsza konsultacja oraz spotkanie z wydaniem i omówieniem opinii), jednak jest to kwestia bardzo indywidualna i zależna od potrzeb, na które potrzebujesz opinię.
Jakie pytania zadaje psycholog /seksuolog podczas konsultacji w ramach diagnozy transpłciowości?
Przykładowe pytania, jakie może Ci zadać specjalista to:
- kiedy po raz pierwszy poczułxś, że Twoja płeć przypisana nie odpowiada Twojej tożsamości?
- jakie były Twoje doświadczenia z ciałem, seksualnością, relacjami?
- Jak radzisz sobie emocjonalnie – depresja, lęk, stres mniejszościowy?
- Jakie są Twoje oczekiwania wobec tranzycji?
Pamiętaj, że nie są to pytania „testujące” – ich celem jest lepsze zrozumienie Twojej sytuacji, a nie jej ocenianie.
Co, jeśli wcześniej leczyłxm się psychiatrycznie? Czy to wyklucza możliwość rozpoczęcia diagnozy transpłciowości?
To nie przekreśla tranzycji. Najważniejsze jest Twoje bezpieczeństwo w trakcie procesu tranzycji i zadbanie również o Twoje zdrowie psychiczne.
Transpłciowość może współistnieć z innymi zaburzeniami (np. depresją, stanamilękowymi, etc.) – nie wykluczają one ani diagnozy, ani leczenia.
Nasz zespół analizuje sytuację indywidualnie i z empatią – czasem może być konieczna konsultacja dodatkowa (np. psychiatryczna), o co może poprosić Cię Twój specjalista.
Jestem z mniejszej miejscowości, w której nie ma specjalisty zajmującego się diagnozą transpłciowości. Czy muszę za każdym razem przyjeżdżać do Warszawy na spotkanie z psychologiem?
Nie. W klinice MENVITA, konsultacje psychologiczne / seksuologiczne prowadzone są zarówno w trybie stacjonarnym, zdalnym oraz mieszanym. To Ty decydujesz o formie przeprowadzenia konsultacji.
Jeśli decydujesz się na formułę on-line, możesz mieć pewność, że proces diagnostyczny zostanie przeprowadzony z zachowaniem takich samych standardów, jak w przypadku konsultacji osobistych.
Czy osoba niebinarna może uzyskać opinię diagnostyczną do terapii hormonalnej?
Tak. Szanujemy tożsamości poza binarnym podziałem i wystawiamy opinie zgodnie z Twoimi potrzebami.
Czy muszę mieć „pełną gotowość” na tranzycję prawną, czy chirurgiczną, by dostać opinię?
Nie. Diagnoza to także proces wsparcia i zrozumienia siebie. Możesz być w trakcie eksplorowania tożsamości – nie musisz mieć wszystkich odpowiedzi.
Jak długo ważna jest opinia końcowa z procesu diagnozy transpłciowości?
Zwykle opinia nie traci ważności, ale to zależy od formalnych wymagań procesu, do którego jest niezbędna. Najczęściej, w praktyce wymaga się opinii nie starszej niż 12 miesięcy.
Jak umówić się na diagnostykę transpłciowości?
Kliniknij w przycisk “Umów wizytę” na naszej stronie internetowej i skorzystaj z rejestracji on-line.
Wybierz specjalistę, formę spotkania (stacjonarnie lub online) oraz dogodny termin.
Przyjdź bez stresu – pierwsze spotkanie to rozmowa, nie egzamin.
Jeśli masz dodatkowe pytania / wątpliwości - zachęcamy Cię do skontaktowania się z naszym zespołem rejestracji medycznej.
Czy muszę mieć opinię dotyczącą diagnozy transpłciowości, aby rozpocząć tranzycję?
Tak – w większości krajów, w tym w Polsce, rozpoczęcie np. terapii hormonalnej lub wykonanie operacji afirmującej płeć wymaga opinii psychologiczno-seksuologicznej oraz psychiatrycznej.
Te dwa dokumenty potwierdzają diagnozę niezgodności płciowej, oceniają Twój aktualny stan psychiczny i możliwość wyrażenia świadomej zgody oraz pozwalają na dalsze kroki medyczne, prawne lub działania przed organami publicznymi / instytucjami.